Υπερηχογράφημα

Η διάγνωση της κύστης κόκκυγα θεωρείται λανθασμένα μια απλή υπόθεση, διότι συχνά υποτιμάται η τεράστια αξία της και η συμβολή της για την έκβαση του περιστατικού. Ο γιατρός εξετάζει την περιοχή του κόκκυγα και αποφαίνεται ότι ο ασθενής πάσχει από κύστη κόκκυγα. Η απλή εξέταση ενός γιατρού στην περιοχή κόκκυγα σε καμία περίπτωση δεν αρκεί διαγνωστικά. Ίσως είναι αρκετή στις περιπτώσεις της κλασικής χειρουργικής αντιμετώπισης της κύστης κόκκυγα, δεδομένου ότι τον χειρουργό δεν τον απασχολεί ιδιαίτερα τι θα αφαιρέσει (ούτως ή άλλως, θα αφαιρέσει όλη την περιοχή).

• Ακριβής Χαρτογράφηση
• Υποχρεωτικά πριν τη θεραπεία με Ενδοσκοπικό Laser
• Έγκαιρη πρόληψη των υποτροπών
• Πριν & μετά από οποιαδήποτε θεραπεία στην περιοχή

Όταν υπάρχει φλεγμονή στην περιοχή, είναι πολύ σημαντική η ακριβής διάγνωση καθώς και ο διαχωρισμός των περιπτώσεων στις οποίες υπάρχει συλλογή και αποστηματική κοιλότητα. Στις περιπτώσεις αυτές, είναι υποχρεωτική  η χειρουργική διάνοιξη του αποστήματος για να βγει το πύον και να ανακουφιστεί ο ασθενής.

Ακρίβεια χιλιοστού στη Διάγνωση

Η διάγνωση με το υπερηχογράφημα είναι εύκολη, άμεση,  ακριβής, και  συνήθως, μας υποδεικνύει το σημείο στο οποίο πρέπει να γίνει και η τομή. Υπάρχουν όμως και  περιπτώσεις στις οποίες η φλεγμονή είναι διάχυτη, δεν υπάρχει κοιλότητα και, το μόνο που απαιτείται, είναι χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής και όχι χειρουργική διάνοιξη. Σε αυτές τις περιπτώσεις η χειρουργική διάνοιξη δεν αποδίδει διότι δεν υπάρχει πύον για να βγει, είναι πιθανόν δε να προωθηθούν μικρόβια από το δέρμα προς τη φλεγμαίνουσα περιοχή, με αποτέλεσμα ο/η ασθενής να επιβαρυνθεί χωρίς λόγο. για ένα πρόβλημα το οποίο θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί μόνο με ένα αντιβιοτικό και μια στοιχειώδη φροντίδα της περιοχής. Το υπερηχογράφημα είναι λοιπόν καθοριστικό και στην αντιμετώπιση της φλεγμονής,  καθώς διαχωρίζει τις περιπτώσεις οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν συντηρητικά, από αυτές για τις οποίες απαιτείται χειρουργική διάνοιξη.

Αρκετοί είναι οι ασθενείς οι οποίοι, μετά από μια ανοιχτή χειρουργική αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγα, προσέρχονται στο ιατρείο μας με μια ανοιχτή πληγή στην παλιά τομή, είτε από κακή φροντίδα της περιοχής, είτε από απλή διάνοιξη του ουλώδους ιστού ο οποίος έχει προκύψει από την ανοιχτή επέμβαση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι καθοριστικό να διευκρινιστεί αν υπάρχουν κάτω από το δέρμα υπολειμματική τριχοφυΐα, ή κοιλότητα, οπότε η διάγνωση είναι υποτροπή της κύστης κόκκυγα και το ενδοσκοπικό laser είναι η λύση, ή πρόκειται για μια απλή δερματική βλάβη – ραγάδα. Στην τελευταία περίπτωση αρκεί μία απλή φροντίδα και να διατηρηθεί η περιοχή στεγνή. Η διάγνωση αυτών των τόσο διαφορετικών καταστάσεων γίνεται εύκολα, ανώδυνα και γρήγορα με το υπερηχογράφημα.

Διαγνωστικά Ευρήματα και Διαφορική Διάγνωση

Σε αυτή την κατηγορία των ασθενών θα πρέπει  να προσθέσουμε και ασθενείς οι οποίοι προσέρχονται με ραγάδα, ή θυλακίτιδα στην περιοχή του κόκκυγα (μεσογλουτιαία σχισμή), ή κοκκυγοδυνία από διάφορες αιτιολογίες, οι οποίοι δεν έχουν καμία συλλογή κάτω από το δέρμα. ( Θυμηθείτε: ότι είναι στον κόκκυγα δεν είναι κατ’ ανάγκη «κύστη κόκκυγα»). Η διαφορική διάγνωση των παθήσεων στην περιοχή του κόκκυγα γίνεται πάντα με το υπερηχογράφημα και, πολύ σπάνια, με αξονική, ή μαγνητική τομογραφία.

Η εμπειρία μας, μετά από περισσότερα  από 1000 περιστατικά κύστης κόκκυγα, είναι ότι πάνω από το 5% των ατόμων που έρχονται σε εμάς,  βέβαιοι ότι έχουν «κύστη κόκκυγα», τελικά δεν είχαν,  χάριν στο υπερηχογράφημα.

Όπου εφαρμόζεται η  τεχνική του ενδοσκοπικού Laser, η ύπαρξη απλά μιας κύστης κόκκυγα δεν είναι αρκετή πληροφορία για τη θεραπεία και την οριστική αντιμετώπισή της χωρίς τομές, ράμματα, χειρουργικές αλλαγές και ατέλειωτη ταλαιπωρία.

Καταρχάς,  η χαρτογράφηση της κύστης είναι καθοριστική για την εφαρμογή του laser. Η ενδοσκοπική μέθοδος έχει όλα τα πλεονεκτήματα που αναφέρθηκαν, αλλά δεν παύει να είναι μια «τυφλή» μέθοδος και η οπτική ίνα, η οποία θα διοχετεύσει την ενέργεια του laser και θα εξαχνωση και καταστρέψει την κύστη και τα συρίγγιά της, θα πρέπει να οδηγηθεί σωστά και με ακρίβεια στην περιοχή του προβλήματος και μόνο σε αυτήν. Η λογική της κλασικής χειρουργικής, κατά την οποία γίνεται εκτομή της κύστης, χωρίς να είναι γνωστό εκ των προτέρων το μέγεθός της και, στη συνέχεια, εάν προκύψει  μια επέκτασή της αφαιρείται ένα επιπλέον τμήμα της (γεγονός το οποίο αποτελεί την κύρια αιτία των υποτροπών),  δεν ισχύει για το ενδοσκοπικό laser.

Η περιττή χρήση της Ενδοσκοπικής Κάμερας (Μέθοδος E.P.Si.T)

Η κάμερα μέσα στην κύστη είναι μια δύσκολα εφαρμόσιμη τεχνική, καθώς η διάμετρος της κύστης αλλά και τον συριγγίων είναι συνήθως από ένα χιλιοστό μέχρι λίγα εκατοστά. Η ενδοσκοπική κάμερα που διατίθεται και χρησιμοποιούσαμε στο παρελθόν έχει διάμετρο τρία χιλιοστά και απαιτείται αναισθησία στην περιοχή (γενική ή μέθη), για να εισέλθει, γίνεται δε κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Επομένως, ο γιατρός δεν έχει εκ των προτέρων μια ολοκληρωμένη εικόνα της κύστης και των συριγγίων. Γενικά, η χρήση κάμερας (Μέθοδος E.P.Si.T)  είναι μια περιττή ταλαιπωρία για τον ασθενή, δεν ενδείκνυται και καθυστερεί την επέμβαση. Επίσης, η κάμερα δίνει σαφείς πληροφορίες μόνο για το περιεχόμενο της κύστης σε τρίχες, και αυτό όχι πάντα, και όχι για την πορεία των συριγγίων. Για όλους τους παραπάνω λόγους, δεν την χρησιμοποιούμε πλέον.

Διατηρούμε τη χρήση της κάμερας στην αντιμετώπιση των περιεδρικών συριγγίων του πρωκτού όταν γίνεται η θεραπεία υπό γενική αναισθησία, με το ενδοσκοπικό Laser – FiLaC και  μάλιστα όχι σε όλες τις περιπτώσεις.

Απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα πριν την εφαρμογή του laser στην κύστη κόκκυγα, δίνονται με το υπερηχογράφημα στην περιοχή, το οποίο κάνουμε σε όλα ανεξαιρέτως τα περιστατικά που εξετάζουμε στο ιατρείο μας. Το υπερηχογράφημα περιλαμβάνεται πάντα στην βασική εξέταση για την κύστη κόκκυγα. Η παρουσία, ή μη, τριχών στην κύστη διακρίνεται πολύ εύκολα, μη επεμβατικά , κατά τη διάρκεια του υπερηχογραφήματος. Η απομάκρυνση των τριχών είναι υποχρεωτική πριν το laser, διότι εμποδίζουν την εξάχνωση της κύστης και των συριγγίων.

Πολύ σημαντικό θέμα για εμάς είναι η παρουσία φλεγμονώδους υγρού μέσα στην κύστη, ή τα συρίγγιά της. Το laser λειτουργεί αποτελεσματικά μέσα σε αίμα, ή οξυζενέ, αλλά όχι σε υγρά αποστήματος, ή και ήπιας φλεγμονής. Ένα υγιές δέρμα πάνω από την κύστη δεν μπορεί να αποκλείσει την παρουσία υγρών μέσα σε αυτή, τα οποία φαίνονται χαρακτηριστικά στο υπερηχογράφημα σαν να «κολυμπούν» –  video. Αν εντοπιστούν τέτοια υγρά μέσα στην κύστη το laser είναι απαγορευτικό και η εφαρμογή του δεν θα έχει αποτέλεσμα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η έκπλυση της κύστης με καθετήρα, η αφαίρεση των τριχών και η αναμονή είναι η καλύτερη τακτική. Σε μικρό χρονικό διάστημα η κύστη θα στεγνώσει και το laser θα έχει εξαιρετικά αποτελέσματα.

Διαγνωστική Αξία του Υπερηχογραφήματος

Μια άλλη χρήση του υπερηχογραφήματος είναι ο έλεγχος της πλήρους επούλωσης και εξάχνωσης της κύστης καθώς και της ύπαρξης υπολειμματικών τριχών μέσα στην περιοχή. Αυτή η εξέταση γίνεται τρείς μήνες μετά την εφαρμογή  του laser. Η επόμενη εξέταση με υπερηχογράφημα γίνεται στο εξάμηνο, για την οριστική αποφυγή της τοπικής υποτροπής, η οποία πάντα οφείλεται σε παραμονή τριχοθυλακίων στην περιοχή κάτω από το δέρμα. Τυχόν υποτροπή αντιμετωπίζεται εύκολα με «ενδοσκοπική αποτρίχωση» σε ιατρεία που διαθέτουν  αντίστοιχα  laser.

Το γεγονός ότι, με μια απλή εξέταση της περιοχής πάνω από το δέρμα, δεν φαίνεται τίποτα, δεν αποτελεί εγγύηση ότι το πρόβλημα έχει λυθεί οριστικά.  Με την τεχνική του ενδοσκοπικού laser – SiLaC, είμαστε βέβαιοι ότι έχουμε ολοκληρώσει την θεραπεία, όταν έχουμε και την υπερηχογραφική απόδειξη ότι η επούλωση έχει ολοκληρωθεί και η κύστη, καθώς και οι τρίχες της, έχουν εξαφανιστεί.

Συνοψίζοντας, το υπερηχογράφημα είναι βασικό και καθοριστικό στη διάγνωση, τη θεραπεία αλλά και στην παρακολούθηση των αποτελεσμάτων της σε κάθε περίπτωση κύστης κόκκυγα.

Dr Κωνσταντίνος Μινωτάκης MD, PhD

Χειρουργός – Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής
Εξειδικευμένος στα χειρουργικά laser